Brak złożenia sprawozdania finansowego w terminie. Jakie są konsekwencje?

Jednym z najczęstszych uchybień formalnych przy prowadzeniu działalności gospodarczej, w szczególności spółek prawa handlowego, jest naruszenie terminu do złożenia sprawozdania finansowego. Wielu członków zarządu obowiązek ten bagatelizuje, natomiast sankcje za jego niedochowania mogą naprawdę dotkliwe.

Kto jest zobowiązany do składania sprawozdań finansowych?

Sporządzenie i złożenie rocznych sprawozdań finansowych leży w obowiązkach kierowników jednostek, do których zalicza się:

• członków zarządu spółek kapitałowych, tj. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych oraz prostych spółek akcyjnych (w tym przypadku alternatywnie może być to rada dyrektorów)

• wspólników prowadzących sprawy spółek osobowy, tj. jawnej, cywilnej i partnerskiej

• komplementariuszy prowadzących sprawy spółki w spółce komandytowej i komandytowo – akcyjnej
• likwidatorów, syndyków lub zarządców w postępowaniu upadłościowym

Jaki jest termin na złożenie sprawozdania finansowego?

Do niedawna, z uwagi na wprowadzenie stanu epidemii, a następnie zagrożenia epidemicznego COVID-19 terminy zatwierdzenia sprawozdań finansowych były przesunięte o 3 miesiące. Stany te już nie obowiązują, więc obowiązki sprawozdawcze wróciły do swojego tradycyjnego harmonogramu.

Sprawozdania finansowe należy sporządzić w ciągu 3 miesięcy od zakończenia roku obrotowego, tj. do 31 marca, a następnie zatwierdzić do 30 czerwca. Po zatwierdzeniu mamy 15 dni na złożenie, czyli ostatecznym terminem na złożenie sprawozdania finansowego w eKRS jest dzień 15 lipca.

Co nam grozi za brak złożenia sprawozdania finansowego w terminie?

Z początku, tj. po otrzymaniu wezwania z sądu rejestrowego, może wydawać się, iż za niedochowanie obowiązku grozi jedynie grzywna, o której mowa w wezwaniu. Nic bardziej mylnego. Istnieje kilka płaszczyzn odpowiedzialności za niezłożenie sprawozdania finansowego w terminie.

Postępowanie przymuszające

Jest to postępowanie wszczynane przez sąd rejestrowy, w ramach którego spółka wzywana jest do uzupełnienia braków sprawozdawczych pod rygorem nałożenia grzywny w kwocie do 15.000 zł lub rozwiązania spółki. Limit grzywny do 15.000 zł przestaje obowiązywać w przypadku dwukrotnego zignorowania wezwania. Sąd może nakładać taką grzywnę wielokrotnie, a ogólna ich suma nie może przekraczać 1.000.000 zł. 

Grzywna ta nie ma charakteru kary, a nawet po jej nałożeniu ulega umorzeniu w przypadku złożenia sprawozdania, chyba że już komornik zdążył ją już wyegzekwować

Postanowienia KRS w przedmiocie nałożenia grzywny są oczywiście zaskarżalne, ale ma się na to jedynie 7 dni od doręczenia. Warto to zrobić w szczególności, gdy wezwanie otrzymała osoba niebędąca już członkiem zarządu.

Odpowiedzialność karna

Tak, niezłożenie sprawozdania finansowego w terminie to przestępstwo. Zgodnie z art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości za niezłożenie sprawozdania finansowego w terminie może spotkać nas grzywna albo kara ograniczenia wolności.

Grzywna wymierzana jest w stawkach dziennych od 10 do 540 stawek, a wysokość jednej stawki dziennej – od 10 do 2000 zł; czyli kara grzywny może wynieść od 100 zł – 1.080.000 zł.

Karę ograniczenia wolności wymierza się natomiast w w wymiarze od 1 miesiąca do 2 lat. Może może polegać na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze od 20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym (art. 34 § 1a pkt 1 oraz art. 35 § 1 k.k.) albo potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd (art. 34 § 1a pkt 4 k.k.), przy czym w czasie odbywania kary sprawca nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu oraz ciąży na nim obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary (art. 34 § 2 k.k.).

Odpowiedzialność karno-skarbowa

Niedochowanie terminu w składaniu sprawozdań finansowych grozić może również skazaniem za wykroczenie skarbowe. Zgodnie z art. 80b Kodeksu karnego skarbowego kto wbrew obowiązkowi nie przekazuje w terminie właściwemu organowi podatkowemu sprawozdania finansowego lub sprawozdania z badania, podlega karze grzywny.

Kara w tym reżimie odpowiedzialności może wynieść do 20-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, które aktualnie wynosi 4242 zł brutto.

Wykreślenie spółki z rejestru

Ostatecznym narzędziem sądu rejestrowego jest zakończenie bytu prawnego spółki. Sąd rejestrowy nie będzie w nieskończoność tolerował braku reakcji na kolejne wezwania.

Zgodnie art. 25a ust. 1 pkt 4) ustawy o KRS - Sąd rejestrowy wszczyna z urzędu postępowanie o rozwiązanie podmiotu wpisanego do Rejestru bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, w przypadku gdy mimo wezwania sądu rejestrowego nie złożono rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe.

Rozwiązanie spółki dotyczyć będzie przede wszystkim tzw. podmiotów widmo, ale zdarzają się również przypadki rozwiązywania rzeczywiście funkcjonujących spółek, posiadających majątek i to nawet w postaci nieruchomości. Nie należy więc lekceważyć wezwań sąd rejestrowego.

Autorem artykułu jest r. pr. Tomasz Derwich.

Stan prawny na styczeń 2024 r.

TAGI: #PRAWOSPÓŁEK #SPÓŁKI #SPRAWOZDANIA #FINANSOWE #KRS #EKRS #RDF